قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدورقاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور به حکم عقل به قبح عقاب بر تکلیف خارج از قدرت مکلّف اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفقاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور، قاعده‌ای عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی است و مفهوم آن این است که از نظر عقل، تکلیف نمودن عبد از سوی مولا به عملی که به انجام آن قادر نیست و عقاب نمودن وی به خاطر ترک آن، ناپسند است، زیرا قادر و مختار بودن مکلف از شرایط تکلیف است. ۲ - نظر شهید صدرشهید «صدر» ضمن اذعان به محال بودن تکلیف به غیر مقدور، دو معنا برای آن ارائه نموده است: ۱. محال است مولا بنده اش را به دلیل کاری که در ارتکاب آن مختار نیست، مؤاخذه و عقاب نماید؛ ۲. صدور چنین تکلیفی از مولا محال است، حتی اگر بر آن مؤاخذه مترتب نشود، زیرا ذات تکلیف، مشروط به قدرت است. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۲۱، برگرفته از مقاله «قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور». |